Beslenme kültürü ailelere özgüdür.Her ailenin sevdiği yemekler,yemeklere kattığı yağ miktarı,hazettiği yemekler,yemeğe verdiği önem,yemek ile mutlu olma durumu farklıdır ve obesitede ve kilo kontrolünde en önemli faktördür.Onun için obesite ile mücadelede, kilo verme çabaları tüm ailece yapılabilmesi durumunda daha başarılı olabilir.
Sofrada,kalorisi en yüksek gıdaları tüketip,evde sürekli lezzetli yemekler yapılması,yemeklere fazla yağ konulması,porsiyonların büyük olması,misafirlere ikramın özel anlamlar kazandığı durumlarda kilo vermek zordur.
Sağlıklı beslenme,kilo verme çabalarında “aile içi” dayanışma olmalıdır. “Niçin egzersiz yapmıyorsun “, “niye yağlı yiyorsun” gibi karşı tarafta uyarıcı etki yaratacak davranışlar yerine örnek olmak tercih olmalıdır.”Haydi hep birlikte yürüyüş yapalım”, “daha az yağlı yiyecekler tercih edelim”, “salataya yağ ilave etmeyelim” gibi seçenekler sunmanın kilo kontrolünde daha faydalı olacağı bilinmektedir.
kilo kontrolü; basit, yalın, çabalar yerine ortam ve yaşantı değişikliği ile başarı kazanabilir.
kilo kontrolü isteniyorsa :
1-yedikleriniz içtikleriniz sıkı kontrol edilmeli,mümkünse kaydedilmelidir( self monitoring)
2-yeme alışkanlıkları,yağ tüketimi,hazır yiyeceker,büyük porsiyon,aşırı yeme,
yeniden değerlendirilmelidir.Taze ekmek tüketimi ekmeğin fazla tüketilmesine neden olmaktadır.Büyük porsiyonda ısrar edilmemelidir (stimulus kontrol)
3-yeme kontrolü sağlanmalıdır.yiyecekler iyi çiğnenmelidir,çabuk yemek yemek alışkanlıkları terk edilmelidir.Yenilecek miktar belirlenmeli ve bu miktar aşılmamalıdır.
kilo kontrolünde aileden, çevreden,arkadaşlardan yardım alınmalıdır.
YANLIŞLARI DÜZELTELİM
Bu sefer yiyelim bir şey olmaz,misafirlikteki ikramlardan bir şey olmaz,misafirlikte yemeklere yapılan ısrar,begenmedin mi yoksa ? gibi kaygılar, tabakta yiyeceğin bırakılması ayıp veya yanlıştır gibi anlayışlar, terk edilmeli,ihtiyacımız kadar yemek,fazlasını tüketmemek ilke olmalıdır.Yiyeceklerin planlanması,az kalorili olanların tercih edilmesi önemlidir.
Bol su içilmelidir.Ayda bir tartılarak,kilo takibi yapılmalıdır. Eğer kilo alımı söz konusu ise,nerede yanlışlık yapıldığı konusunda düşünülmeli, sorun çözülmelidir. Daha az yemek veya daha fazla egzersiz yapılarak alınan kalorinin harcanması gereklidir.Eğer kalori alımı fazla ise bu kalori yakılmadığı sürece aşırı kilo alımı,şişmanlık,obesite ve bunun davet edeceği şeker hastalığı kalp ve damar hastalıkları kaçınılmaz olacaktır.
Dr.M.Emin Dinççağ-Halk Sağlığı Ve İç Hastalıkları Uzmanı